Odtworzenie malowniczego skweru na wzgórzu w parku Kasprowicza w ramach ogólnej koncepcji rewitalizacji parku (PZS/0006)

Kategoria projektu

Projekt Zielonego SBO

Uzasadnienie wyboru kategorii

Projekt spełnia następujące wymogi Zielonego SBO:
1. Poprawa stanu oraz zwiększenie powierzchni zieleni w Szczecinie – stworzenie ogólnej koncepcji rewitalizacji parku Kasprowicza; w ramach tej koncepcji, założenie trawnika i rabat na wierzchołku wzgórza Arndta, pielęgnacja istniejącego tam drzewostanu oraz dosadzenie drzew, krzewów i roślin okrywowych na wzgórzu;
2. Montaż urządzeń zachęcających do korzystania z terenów zieleni – ławki, oświetlenie, utworzenie atrakcyjnego celu spacerów dla szczecinian w mało uczęszczanej części parku;
3. Wykonanie ścieżek/dojść do terenów zieleni – nowe ciągi schodów z uwzględnieniem podjazdów dla wózków inwalidzkich i ścieżki poprawiające komunikację w obrębie wzgórza, renowacja istniejących;
4. Rozwiązania wspierające retencję – zastosowanie mineralnych nawierzchni wodoprzepuszczalnych, obsadzenie wzgórza Arndta krzewami i roślinami okrywowymi powstrzymującymi spływ deszczówki i tworzenie się rynien w podłożu.

Lokalizacja, miejsce realizacji projektu

Miejsce realizacji części inwestycyjnej projektu: tzw. Wzgórze Arndta, położone w zachodniej części parku Kasprowicza wzdłuż ul. Wyspiańskiego na tyłach willi - przedłużenie ul. Monte Cassino.
Dzielnica: Łękno.
Identyfikator działki: 326201-1.2139.4 i część 326201-1.2139.3/7
Obręb: 2139
Nr działki: 4 i 3/7

Cel i uzasadnienie projektu

Celem niniejszego projektu jest:
1.) Zagospodarowanie tzw. Wzgórza Arndta, położonego na tyłach willi przy ul. Wyspiańskiego niedaleko psiej polany i stworzenie tu urokliwego zakątka kalibru Różanki - z efektownymi rabatami, roślinami okrywowymi i ławkami.
2.) Aby umożliwić powyższe, stworzenie koncepcji rewitalizacji całego parku Kasprowicza wraz z wytycznymi - tak, by przy realizacji wszelkich inwestycji na terenie parku zachować spójność kompozycji, nasadzeń i małej architektury oraz umożliwić opiekę nad cennym parkowym drzewostanem i jego regularne wzbogacanie (szczegóły podane są dalej w opisie).
Przed wojną na szczycie wzgórza w parku znajdował się elegancki skwer z fontanną i pomnikiem, podczas, gdy dziś jest tam tylko łączka z wydeptaną ścieżką; do wymiany nadają się schody wokół wzgórza i murek oporowy od strony ul. Monte Cassino. Część inwestycyjna niniejszego projektu ma w zamyśle przywrócenie wzgórzu reprezentacyjnego charakteru łącząc historię z nowoczesnością - tak, by stało się ono kolejną atrakcją największego szczecińskiego parku, popularnym celem spacerów i miejscem wypoczynku w pięknym otoczeniu. Zasługuje ono na to choćby dlatego, że to od niego zaczęła się w XIX wieku historia parku (patrz załącznik pt. 'Historia Wzgórza Arndta i parku Kasprowicza').
Warunkiem zagospodarowania Wzgórza Arndta jest opracowanie przez miasto spójnej koncepcji rewitalizacji całego parku, opartej na analizie jego historii i obecnego stanu oraz na analizach przyrodniczych, w tym inwentaryzacji drzew. Taka koncepcja jest bardzo potrzebna, choćby po to, aby móc odpowiednią opieką objąć cenny parkowy drzewostan i uzupełniać go o nowe okazy, dbając o spójność kompozycji i gatunków. Umożliwiłaby też ujednolicenie wyglądu alejek i małej architektury oraz zaplanowanie stref o różnym przeznaczeniu, w tym rejonów zieleni urządzonej i puszczonej samopas, tak, by stanowiła ostoję bioróżnorodności.

Szczegółowy opis

Prace inwestycyjne w ramach niniejszego projektu obejmują częściowe odtworzenie oryginalnego układu kompozycyjnego na wierzchołku tzw. Wzgórza Arndta w parku Kasprowicza, z zachowaniem jak największej liczby istniejących drzew i krzewów i dosadzeniem nowych. Miejsce XIX-wiecznego pomnika Ernesta Moritza Arndta mogłaby zająć nowoczesna rzeźba w stylu tych, które znajdują się w otoczeniu Teatru Letniego, jeśli jej forma nie będzie wymagała chwały Rady Miasta Szczecin i przy wystarczających środkach finansowych. Wraz z ozdobnymi rabatami trawiasto-bylinowymi, rzeźba stanowiłaby atrakcję przyciągającą szczecinian do tej mało uczęszczanej części parku. Ławki rozmieszczone wokół szczytu wzgórza mają umożliwić odpoczynek w ładnym otoczeniu.
Dodatkowo projekt postuluje:
- Uzupełnienie zerodowanego podłoża na zboczach wzgórza i obsadzenie ich krzewami oraz roślinami okrywowymi i cebulowymi, tworzącymi atrakcyjne dywany kwiatowe – oprócz wywołania pięknego efektu poprawi to retencję. W doborze roślin kierowanie się w miarę możliwości gatunkami już rosnącymi na terenie parku i roślinnością charakterystyczną dla okolic Szczecina;
- Remont istniejących schodów i dodanie nowych, tak, by poprawić komunikację szczytu wzgórza z otoczeniem; stworzenie podjazdów dla wózków inwalidzkich;
- Remont zrujnowanego murka oporowego u stóp wzgórza;
- Remont alpinarium przy północnym stoku wzgórza,
- Remont alejek na tarasie pod wierzchołkiem wzgórza z zastosowaniem wodoprzepuszczalnych nawierzchni mineralnych (takiego typu, jak w Różance) i z uwzględnieniem dojazdu dla służb miejskich odpowiedzialnych za pielęgnację zieleni;
- Zastosowanie takich samych wodoprzepuszczalnych nawierzchni na szczycie wzgórza (retencja);
- Zainstalowanie tablicy informacyjnej przedstawiającej historię Wzgórza Arndta;
- Zainstalowanie stojaków na rowery u stóp wzgórza (ogólnodostępność).
PRACE PROJEKTOWE W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ KONCEPCJI REWITALIZACJI PARKU
1. Inwentaryzacja drzew, krzewów i runa parkowego wraz z sformułowaniem wytycznych do koncepcji;
2. Analiza stopnia zachowania historycznej kompozycji parku wraz z sformułowaniem wytycznych do koncepcji;
3. Analiza istniejącej kompozycji, układu komunikacyjnego (w tym przedeptów) i funkcjonalnego wraz z sformułowaniem wytycznych do koncepcji;
4. Wykonanie kompleksowej koncepcji zagospodarowania terenu obejmującej:
- wskazanie przebiegu ciągów komunikacyjnych;
- wskazanie rozmieszczenia i formy różnorodnych stref rekreacyjnych;
- projekt nasadzeń drzew i krzewów w strefach, które nie będą ulegać znacznym funkcjonalnym zmianom;
- koncepcję wzbogacenia runa parkowego;
- wyznaczenie stref o wysokim standardzie utrzymania zieleni oraz stref ekologicznych stanowiących ostoje bioróżnorodności;
- dobór kompletu elementów małej architektury (ławki, stoły piknikowe, huśtawki parkowe, stojaki rowerowe, tablice informacyjne, tabliczki z nazwami gatunków drzew itd.) o spójnej stylistyce i kolorystyce nawiązującej do już zaplanowanych na terenie parku w ramach wcześniejszych dokumentacji.
PRACE PROJEKTOWE W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ ZAGOSPODAROWANIA WZGÓRZA ARNDTA:
1. Przygotowanie projektu budowlanego i wykonawczego zagospodarowania terenu;
2. Uzupełnienie inwentaryzacji drzew o ocenę ich stanu zdrowotnego, przygotowanie projektu w branży zieleń zgodnego z wymogami Prezydenta Miasta w sprawie Standardów utrzymania ochrony i rozwoju terenów zieleni miasta Szczecin.
PRACE WYKONAWCZE W CZĘŚCI DOTYCZĄCEJ ZAGOSPODAROWANIA WZGÓRZA ARNDTA:
1. Przeprowadzenie prac pielęgnacyjnych drzewostanu;
2. Renowacja i budowa schodów, murków oporowych i ścieżek parkowych; wykonanie podjazdów dla wózków inwalidzkich;
3. Wykonanie oświetlenia parkowego i montaż elementów małej architektury, w tym tablicy informacyjnej przedstawiającej historię wzgórza i stojaków na rowery;
4. Wykonanie nasadzeń;
5. Jeśli będzie to możliwe ze względów formalnych i finansowych, ozdobienie skweru gustowną, nowoczesną rzeźbą.

Powyższe stanowi założenie do realizacji projektu i może ulec zmianie po uzgodnieniach koncepcji z MKZ i WOŚ na etapie realizacji projektu.
Działania inwestycyjne na terenie zabytkowego parku objętego ochroną konserwatorską będą mieć jedynie charakter rewaloryzacji zabytkowego założenia przestrzennego, w tym prowadzić do odtworzenia i uczytelnienia kompozycji parkowej, w tym układu komunikacyjnego, rozmieszczenia i składu gatunkowego nasadzeń, rabat kwiatowych, bylin, zieleni wysokiej, z zachowaniem lub odtworzeniem historycznych elementów zagospodarowania terenu. Wszystkie elementy nowe będą dostosowane pod względem formy, lokalizacji i materiałów oraz funkcji do elementów historycznych.

Ogólnodostępność projektu

Projekt zagospodarowania Wzgórza Arndta zakłada jego późniejszą ogólnodostępność bez ograniczeń czasowych i bez opłat, podobnie, jak to ma miejsce w przypadku pozostałego terenu parku Kasprowicza za wyjątkiem teatru letniego i jego otoczenia. Ponadto koncepcja uwzględnia podjazdy dla wózków inwalidzkich i stojaki na rowery.

Nieodpłatność projektu

Jak wyżej - Wzgórze Arndta stanowi część parku Kasprowicza, który jest ogólnodostępny, a więc jego odwiedzanie jest nieodpłatne.

Odbiorcy projektu

Z zagospodarowania Wzgórza Arndta skorzysta cała społeczność Szczecina we wszystkich przedziałach wiekowych. Malowniczy skwer na wzgórzu będzie pełnił taką funkcję, jak Różanka, przyciągając rodziny na weekendowym spacerze, pary, grupy przyjaciół, czy osoby chcące posiedzieć na ławce w zacisznym zakątku wśród przyrody.
Na całościowej koncepcji rewitalizacji parku także skorzystają wszyscy szczecinianie, jako, że umożliwi ona uporządkowanie i rozwój parku, tak, by w jeszcze większym stopniu zasługiwał na miano zielonej wizytówki naszego miasta i cieszył odwiedzających szukających odpoczynku w pięknym otoczeniu. Nie bez znaczenia jest też aspekt ekologiczny - oprócz wytwarzania tlenu i pochłaniania dwutlenku węgla, drzewa schładzają powietrze i zwiększają jego wilgotność, poprawiają retencję, pochłaniają zanieczyszczenia i dają schronienie licznym organizmom. Większa dbałość o stary drzewostan w parku i jego systematyczne uzupełnianie zapewnią ciągłość tych cennych usług ekosystemowych dla miasta, a wydzielone strefy ekologiczne pozwolą zwiększyć bioróżnorodność.

Przybliżone koszty realizacji projektu

Lp.	Składowa kosztów	Koszt brutto
1	1. Przygotowanie koncepcji rewitalizacji parku Kasprowicza	800000 zł
2	2. Przygotowanie projektu budowlanego i wykonawczego zagospodarowania Wzgórza Arndta w parku Kasprowicza	50000 zł
3	3. Przeprowadzenie działań inwestycyjnych polegających na rewitalizacji wzgórza Arndta	1730000 zł
4		0 zł
Przybliżony łączny koszt realizacji projektu:		2580000 zł